De voorwaardelijke uitsluitingsclausule: goederenrechtelijke of verbintenisrechtelijke werking?

Een uitsluitingsclausule in een schenkingsovereenkomst of testament zorgt ervoor dat het verkregene privé blijft van de verkrijger (en niet gedeeld of verrekend hoeft te worden binnen een huwelijk, geregistreerd partnerschap of samenlevingsovereenkomst van de verkrijger).

Uitsluitingsclausules kunnen vele verschijningsvormen hebben. Zo kan het de wens zijn van de schenker of testateur om de clausule te laten vervallen als de verkrijger overlijdt (de clausule werkt dan alleen bij echtscheiding/uit elkaar gaan). De uitsluitingsclausule is in dat geval voorwaardelijk (aan de uitsluitingsclausule is een ontbindende voorwaarde van overlijden gekoppeld). In de literatuur bestaat discussie over de vraag of deze voorwaarde zowel goederenrechtelijk als verbintenisrechtelijk kan worden vormgegeven. De keuze voor het een of voor het ander heeft grote gevolgen voor de juridische en fiscale uitwerking bij de verkrijger. Het is aan de adviseur of notaris om op basis van de wensen van cliënten de juiste keuzes te maken en in de op te stellen stukken te verwoorden.