Economisch erfpachtrecht beïnvloedt niet de heffingsmaatstaf overdrachtsbelasting

X heeft van Y BV bij overeenkomst 21% van de waardeontwikkeling van een perceel grond met daarop een bedrijfsgebouw verkregen. In de overeenkomst is bepaald dat Y BV geacht wordt een recht van erfpacht te hebben voorbehouden en dat Y BV een canon is verschuldigd. X stelt dat hij alleen de economische eigendom van de grond heeft verkregen en niet ook van het daarop bevindende bedrijfsgebouw. Hij meent dat hij slechts een beperkte economische eigendom heeft verkregen, zodat hij geen overdrachtsbelasting is verschuldigd (HR 11-12-2009, nr 08/05312).

De Rechtbank en het Hof oordelen dat de grond geen bestanddeel van de onroerende zaak is maar de hoofdzaak zelf (art. 3:4 BW). De eigendom van de grond omvat ook de gebouwen die duurzaam met de grond zijn verenigd (art. 5:20 BW). De gemaakte afspraken hebben tot gevolg dat X een belang heeft gekregen bij de grond en het bedrijfsgebouw, welk belang tenminste enig risico van waardeverandering omvat. X heeft de economische (mede-)eigendom van de gehele onroerende zaak verkregen zodat overdrachtsbelasting is verschuldigd. Het standpunt van X dat op de maatstaf van heffing de waarde van het recht van erfpacht in mindering moet komen, slaagt niet. X heeft niet aannemelijk gemaakt dat juridisch een recht van erfpacht ten gunste van Y BV is gevestigd, zodat er geen reden is om de heffingsmaatstaf voor de overdrachtsbelasting te verminderen. Met een economisch recht van erfpacht wordt geen rekening gehouden. De Hoge Raad doet de zaak af met art. 81 RO.