Kennisbank voor het notariaat
Wetstoelichting

Wijziging, opheffing, afstand en vermenging van een erfdienstbaarheid (art. 5:78 - 5:83 BW)

Bijgewerkt tot 25-10-2024 Auteur De redactie

1 Verlegging erfdienstbaarheidArt. 5:73 lid 2 BW biedt de eigenaar van het dienend erf de mogelijkheid voor de uitoefening van de erfdienstbaarheid een ander deel van het erf aan te wijzen, mits die verplaatsing zonder vermindering van genot voor de eigenaar van het heersend erf mogelijk is. Het moge duidelijk zijn dat, voordat een beroep hierop mogelijk is, eerst de inhoud van de erfdienstbaarheid moet worden vastgesteld. Is de inhoud vastgesteld, maar zint de inhoud de eigenaar niet, dan komt…

Verder lezen?

Om dit document te kunnen bekijken, moet u ingelogd zijn.


Inloggen via Legal Intelligence

Geen inloggegevens?

Heeft u nog geen inloggegevens, dan kunt u een abonnement afsluiten.

Bent u werkzaam op het notariële en/of fiscale werkterrein en wilt u het gebruik van Via Juridica ervaren?
Vraag een gratis proefabonnement aan en probeer Via Juridica één maand uit!

Voor (voltijd)studenten is een gratis studentenabonnement beschikbaar.


Gebruikers van Via Juridica

Bekijk alle

Wet- en regelgeving


Artikel 78

De rechter kan op vordering van de eigenaar van het dienende erf een erfdienstbaarheid wijzigen of opheffen:

  • a.

    op grond van onvoorziene omstandigheden welke van dien aard zijn dat naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid ongewijzigde instandhouding van de erfdienstbaarheid niet van de eigenaar van het dienende erf kan worden gevergd:

  • b.

    indien ten minste twintig jaren na het ontstaan van de erfdienstbaarheid zijn verlopen en het ongewijzigd voortbestaan van de erfdienstbaarheid in strijd is met het algemeen belang.


Artikel 79

De rechter kan op vordering van de eigenaar van het dienende erf een erfdienstbaarheid opheffen, indien de uitoefening daarvan onmogelijk is geworden of de eigenaar van het heersende erf geen redelijk belang bij de uitoefening meer heeft, en het niet aannemelijk is dat de mogelijkheid van uitoefening of het redelijk belang daarbij zal terugkeren.


Artikel 80

De rechter kan op vordering van de eigenaar van het heersende erf de inhoud van een erfdienstbaarheid, wanneer door onvoorziene omstandigheden de uitoefening blijvend of tijdelijk onmogelijk is geworden of het belang van de eigenaar van het heersende erf aanzienlijk is verminderd, zodanig wijzigen dat de mogelijkheid van uitoefening of het oorspronkelijke belang wordt hersteld, mits deze wijziging naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid van de eigenaar van het dienende erf kan worden gevergd.


Artikel 81

  • 1

    De rechter kan een vordering als bedoeld in de artikelen 78-80 toewijzen onder door hem te stellen voorwaarden.

  • 2

    Rust op een der erven beperkt recht, dan is de vordering slechts toewijsbaar, indien de beperkt gerechtigde in het geding is geroepen. Bij het oordeel of aan de maatstaven van de artikelen 78 onder a., 79 en 80 is voldaan, dient mede met zijn belangen rekening te worden gehouden.


Artikel 82

  • 1

    Indien de eigenaar van het heersende erf uit hoofde van de aan de erfdienstbaarheid verbonden lasten en verplichtingen op zijn kosten afstand van zijn recht wil doen, is de eigenaar van het dienende erf gehouden hieraan mede te werken.

  • 2

    In de akte van vestiging kan voor de eerste twintig jaren anders worden bepaald.


Artikel 83

Indien op het tijdstip waarop het heersende en het dienende erf één eigenaar verkrijgen, een derde een der erven in huur of pacht of uit hoofde van een ander persoonlijk recht in gebruik heeft, gaat de erfdienstbaarheid pas door vermenging teniet bij het einde van dit gebruiksrecht.


Kennisdossiers

Titel Categorie
Titel Erfdienstbaarheid Categorie Registergoederenrecht

Rechtspraak

Titel Instantie Datum Nummer
Verkoper handelt in strijd met art. 7:15 BW, koper heeft erfdienstbaarheid niet uitdrukkelijk aanvaard Instantie Rechtbank Gelderland Datum 26-07-2023 Nummer ECLI:NL:RBGEL:2023:4310
Intensivering gebruik is onvoorziene omstandigheid, rechter beperkt erfdienstbaarheid Instantie Rechtbank Rotterdam Datum 24-05-2023 Nummer ECLI:NL:RBROT:2023:4565
Geen bescherming nieuwe hypotheekhouder vanwege het tenietgaan erfdienstbaarheid door vermenging Instantie Hoge Raad Datum 29-10-2021 Nummer ECLI:NL:HR:2021:1617
Door vermenging tenietgegane erfdienstbaarheden waren wederom gevestigd door akte van verdeling Instantie Gerechtshof Den Haag Datum 22-09-2020 Nummer ECLI:NL:GHDHA:2020:1685
Erfdienstbaarheid gaat door vermenging teniet op het moment dat het gebruiksrecht van de derde eindigt Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum 17-03-2020 Nummer ECLI:NL:GHAMS:2020:858
Bij beoordeling van redelijk belang bij erfdienstbaarheid mag geen rekening worden gehouden met het dienende erf Instantie Hoge Raad Datum 21-12-2018 Nummer ECLI:NL:HR:2018:2373
Bij opheffing erfdienstbaarheid wegens ontbreken van redelijk belang telt enkel het belang van eigenaar van heersend erf Instantie Hoge Raad Datum 28-03-2014 Nummer ECLI:NL:HR:2014:736
Zakelijk recht en persoonlijk recht vermengen niet: erfdienstbaarheid blijft in stand Instantie Rechtbank Oost-Brabant Datum 05-02-2014 Nummer ECLI:NL:RBOBR:2014:527
Verzoek tot opheffen/wijzigen erfdienstbaarheid: belangenafweging rechter Instantie Rechtbank Rotterdam Datum 07-11-2007 Nummer ECLI:NL:RBROT:2007:BB7890
Ongewijzigd voortbestaan erfdienstbaarheid in strijd met algemeen belang: wijziging Instantie Rechtbank Rotterdam Datum 19-07-2006 Nummer 231445 / HA ZA 05-201
Tijdelijke opheffing erfdienstbaarheid van weg door verbouwing op dienend erf Instantie Rechtbank 's-Hertogenbosch Datum 10-10-2002 Nummer ECLI:NL:RBSHE:2002:AE8608

Literatuur

Titel Auteur(s) Bron
Titel Onenigheid over de inhoud van een erfdienstbaarheid: wanneer is wijziging of opheffing van een erfdienstbaarheid aan de orde? Auteur(s) I.M. Steijaert Bron PE Notariaat 2023/27
Titel Verzwaring van een erfdienstbaarheid Auteur(s) E.F. Verheul Bron NTBR 2021/11
Titel Verzwaring erfdienstbaarheid, mede als gevolg van een 'vergroting' van het heersend erf Auteur(s) K. Everaars Bron TvZ 2021/1-2
Titel Belang eigenaar dienend erf niet relevant Auteur(s) A.J.H. Pleysier Bron JBN 2019/20
Inhoudsopgave
Overzicht
Wetstructuur
Civiel