Kennisbank voor het notariaat
Wetstoelichting

Sommenverzekering (art. 7:964 - 7:974 BW)

Bijgewerkt tot 22-04-2024 Auteur De redactie

1 InleidingDe verzekeringnemer is bevoegd de begunstigde aan te wijzen van een door hem afgesloten sommenverzekering; dit is echter niet verplicht. De verzekeringnemer wordt geacht de uitkering voor zichzelf of voor zijn nalatenschap te hebben bedongen (de leer van het voor zichzelf bedongen recht), wanneer:de verzekeringnemer zichzelf als begunstigde heeft aangewezen; ofgeen derde-begunstigde is aangewezen; ofalle aangewezen begunstigden inmiddels ontbreken, zijn overleden of weigeren de…

Verder lezen?

Om dit document te kunnen bekijken, moet u ingelogd zijn.

Geen inloggegevens?

Heeft u nog geen inloggegevens, dan kunt u een abonnement afsluiten.

Bent u werkzaam op het notariële en/of fiscale werkterrein en wilt u het gebruik van Via Juridica ervaren?
Vraag een gratis proefabonnement aan en probeer Via Juridica één maand uit!

Voor (voltijd)studenten is een gratis studentenabonnement beschikbaar.


Gebruikers van Via Juridica

Bekijk alle

Wet- en regelgeving


Artikel 964

Sommenverzekering is de verzekering waarbij het onverschillig is of en in hoeverre met de uitkering schade wordt vergoed. Zij is slechts toegelaten bij persoonsverzekering en bij verzekeringen welke daartoe bij algemene maatregel van bestuur, zonodig binnen daarbij vast te stellen grenzen, zijn aangewezen.


Artikel 965

In deze afdeling wordt verstaan onder verzekerde: degene op wiens leven of gezondheid de verzekering betrekking heeft; onder begunstigde: degene die tot het ontvangen van een uitkering is aangewezen. Onder uitkering zijn de bedragen, bedoeld in de artikelen 978 lid 2, 980 lid 2, 981 en 983 begrepen.


Artikel 966

  • 1

    De verzekeringnemer kan door schriftelijke mededeling aan de verzekeraar:

    • a.

      zichzelf of, al dan niet naast zichzelf, één of meer derden als begunstigde aanwijzen, hetzij als hoofdgerechtigde, hetzij als beperkt gerechtigde;

    • b.

      het recht op uitkering onder bewind stellen;

    • c.

      een beschikking als onder a of b bedoeld herroepen of wijzigen.

  • 2

    De verzekeraar kan een aanwijzing of een wijziging daarvan afwijzen, indien zij de nakoming van zijn uitkeringsverplichting onredelijk zou bemoeilijken. Hij oefent dit recht uit door binnen een maand na de aanwijzing of de wijziging de verzekeringnemer van zijn afwijzing in kennis te stellen.

  • 3

    Het bewind over een recht op uitkering heeft dezelfde rechtsgevolgen als een bij uiterste wilsbeschikking ingesteld bewind, met dien verstande dat:

    • a.

      de termijnen bedoeld in de artikelen 178, 179 lid 2 en 180 lid 2 van Boek 4 aanvangen op het tijdstip waarop de uitkering of de eerste van een reeks uitkeringen opeisbaar wordt, en

    • b.

      het bewind, voor zover het niet in het belang van een ander dan de begunstigde is ingesteld, ook eindigt wanneer de verzekeringnemer en de begunstigde een gemeenschappelijk besluit tot opheffing schriftelijk ter kennis van de bewindvoerder brengen.

  • 4

    Een aanwijzing van een begunstigde als hoofdgerechtigde tot zekerheid geldt als een aanwijzing als pandhouder. Op een aanwijzing als hoofdgerechtigde tot aflossing van een schuld is de vorige zin van overeenkomstige toepassing, tenzij de aanwijzing is beperkt tot hetgeen ter zake aan de begunstigde is verschuldigd.


Artikel 967

  • 1

    Tenzij van een andere bedoeling blijkt, vervalt de aanwijzing van een begunstigde, indien hij overlijdt vóórdat:

    • a.

      hij de aanwijzing heeft aanvaard, of

    • b.

      een uitkering waarop de aanwijzing betrekking had, opeisbaar is geworden.

  • 2

    Is de begunstigde in hoedanigheid aangeduid, dan wordt de aanwijzing vermoed te zijn gedaan ten behoeve van hem die deze hoedanigheid bezit ten tijde dat de aanwijzing volgens artikel 968, onder b tot en met d, onherroepelijk wordt. Indien de begunstigde zowel bij naam als in hoedanigheid is aangeduid, wordt de aanwijzing vermoed te zijn gedaan ten behoeve van de bij naam aangewezen begunstigde.

  • 3

    In afwijking van het in lid 2 bepaalde strekt de begunstiging steeds ten behoeve van de begunstigde wiens aanwijzing door aanvaarding onherroepelijk is geworden, terwijl hij de in de aanwijzing aangeduide hoedanigheid bezat.

  • 4

    Zijn de als zodanig aangeduide erfgenamen van de verzekeringnemer of van de verzekerde als begunstigden aangewezen, dan worden daaronder diegenen verstaan die als erfgenamen tot de nalatenschap zijn geroepen, ongeacht of zij haar hebben aanvaard. Zij zijn tot de uitkering gerechtigd in dezelfde verhouding als waarin zij tot de nalatenschap zijn geroepen.

  • 5

    Is de nalatenschap van de verzekeringnemer of van de verzekerde als begunstigde aangewezen, dan komt het recht op uitkering toe aan de erfgenamen die de nalatenschap hebben aanvaard. Zij zijn tot de uitkering gerechtigd in dezelfde verhouding als waarin zij in de nalatenschap delen.

  • 6

    Zijn als zodanig aangeduide kinderen als begunstigden aangewezen, dan worden daaronder hun afstammelingen bij plaatsvervulling begrepen.

  • 7

    Indien een uitkering door de dood van de verzekerde opeisbaar wordt en deze en een begunstigde derde gelijktijdig zijn overleden, dan wel indien beiden zijn gestorven en men niet kan weten wie het eerst is overleden, valt, tenzij van een andere bedoeling blijkt, de uitkering niet aan die begunstigde ten deel.

  • 8

    Zolang geen derde als begunstigde is aangewezen, komt het recht op uitkering toe aan de verzekeringnemer. De verzekeringnemer wordt voorts geacht zichzelf als begunstigde te hebben aangewezen voor het geval dat geen aanwijzing van een derde als begunstigde gevolg heeft.


Artikel 968

De aanwijzing van een derde als begunstigde kan niet worden herroepen:

  • a.

    indien die derde haar heeft aanvaard;

  • b.

    indien het risico is geëindigd door het overlijden van de verzekerde;

  • c.

    indien een uitkering opeisbaar wordt;

  • d.

    indien dit uit de overeenkomst voortvloeit.


Artikel 969

  • 1

    De begunstigde derde verkrijgt zijn recht op uitkering door aanvaarding van zijn aanwijzing. In afwijking van artikel 253 leden 3 en 4 van Boek 6 kan hij slechts aanvaarden door een tot de verzekeraar gerichte verklaring. Tenzij de aanwijzing onherroepelijk is volgens artikel 968, onder b tot en met d, kan de begunstigde slechts schriftelijk aanvaarden met op gelijke wijze aan de verzekeraar kenbaar gemaakte toestemming van de verzekeringnemer.

  • 2

    Is de aanwijzing volgens artikel 968, onder b tot en met d, onherroepelijk, dan kan de begunstigde derde zijn aanwijzing door een tot de verzekeraar gerichte verklaring afwijzen.

  • 3

    De begunstigde derde maakt de aanvaarding van zijn aanwijzing ongedaan door afstand te doen van zijn recht op uitkering.


Artikel 970

  • 1

    De rechten van de verzekeringnemer uit een sommenverzekering kunnen, onverminderd de tweede zin, slechts gezamenlijk worden overgedragen. Uit een sommenverzekering voortvloeiende vorderingsrechten kunnen afzonderlijk worden overgedragen, voor zover uit de wet of de overeenkomst niet anders voortvloeit.

  • 2

    Levering van rechten uit een verzekering vereist een daartoe bestemde akte en schriftelijke mededeling daarvan aan de verzekeraar door de vervreemder of de verkrijger.


Artikel 971


Artikel 972

  • 1

    De verzekeringnemer kan zijn uit de overeenkomst voortvloeiende rechten slechts uitoefenen met schriftelijke toestemming:

    • a.

      van de begunstigde, wanneer een aanwijzing volgens artikel 968 onherroepelijk is;

    • b.

      van de beperkt gerechtigde, wanneer een beperkt recht is gevestigd op de voor de verzekeringnemer uit de overeenkomst voortvloeiende rechten, dan wel op het recht op een uitkering.

  • 2

    Indien uitoefening van de in lid 1 bedoelde rechten niet zou leiden tot wijziging van de rechtspositie van de begunstigde, onderscheidenlijk de beperkt gerechtigde, is daarvoor diens toestemming niet vereist.


Artikel 973

Aan de overeenkomst kunnen geen rechten worden ontleend door degeen die onherroepelijk veroordeeld is ter zake dat hij de verwezenlijking van het risico opzettelijk teweeg heeft gebracht of daaraan opzettelijk meegewerkt heeft.


Artikel 974

Van de vormvoorschriften van de artikelen 966 lid 1 en 969 lid 1, tweede zin, en van de artikelen 972 en 973 kan niet worden afgeweken.


Kennisdossiers

Titel Categorie
Titel Verzekeringen Categorie Diversen

Rechtspraak

Titel Instantie Datum Nummer
Uitkering van levensverzekering valt in privévermogen van begunstigde langstlevende Instantie Hoge Raad Datum 24-11-2023 Nummer ECLI:NL:HR:2023:1632
Echtgenote wordt als uitsluitend rechthebbende onder ontbindende voorwaarde beschouwd Instantie Geschillencommissie Financiële Dienstverlening Datum 02-08-2022 Nummer 2022-0654
Geen aanspraak op levensverzekeringsuitkering: M heeft risico opzettelijk teweeggebracht door V te vermoorden Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum 29-09-2020 Nummer ECLI:NL:GHARL:2020:7809
Beroep op begunstiging polis naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar Instantie Hoge Raad Datum 06-07-2018 Nummer ECLI:NL:HR:2018:1102
Begunstigde bij levensverzekering moet blijken uit schriftelijke mededeling aan verzekeraar Instantie Hoge Raad Datum 21-09-2012 Nummer ECLI:NL:HR:2012:BW6728
Bij een gezamenlijke polis kan de begunstiging niet door een van de verzekeringnemers alleen worden gewijzigd Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum 24-08-2010 Nummer ECLI:NL:GHAMS:2010:BX2691

Literatuur

Titel Auteur(s) Bron
Titel De (gehuwde, lenende) erflater als begunstigde, verzekerde en/of verzekeringnemer van een levensverzekering Auteur(s) J.W.A. Biemans Bron FTV 2017/50
Inhoudsopgave
Overzicht
Wetstructuur
Civiel