Kennisbank voor het notariaat
Wetstoelichting

Partnerbegrip (art. 1a SW)

Bijgewerkt tot 30-04-2024 Auteur De redactie

1 Partnerbegrip in de SuccessiewetWie voor de belastingwetten als partner worden aangemerkt is in de eerste plaats geregeld in art. 5a AWR. In de afzonderlijke belastingwetten wordt het partnerbegrip nader ingevuld. Het zijn van partner voor de Successiewet 1956 heeft tot gevolg dat de partner in tariefgroep I valt voor de heffing van erf- en schenkbelasting. Tevens heeft een partner recht op een substantiële vrijstelling voor de erfbelasting (art. 32 lid 1 onder a SW).2 GehuwdenOp grond…

Verder lezen?

Om dit document te kunnen bekijken, moet u ingelogd zijn.


Inloggen via Legal Intelligence

Geen inloggegevens?

Heeft u nog geen inloggegevens, dan kunt u een abonnement afsluiten.

Bent u werkzaam op het notariële en/of fiscale werkterrein en wilt u het gebruik van Via Juridica ervaren?
Vraag een gratis proefabonnement aan en probeer Via Juridica één maand uit!

Voor (voltijd)studenten is een gratis studentenabonnement beschikbaar.


Gebruikers van Via Juridica

Bekijk alle

Wet- en regelgeving


Artikel 1a

  • 1

    In afwijking van artikel 5a, eerste lid, onderdeel b, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen worden voor de toepassing van deze wet en de daarop berustende bepalingen twee ongehuwde personen slechts als partner aangemerkt indien zij gedurende de in het tweede lid genoemde periode:

    • a.

      beiden meerderjarig zijn;

    • b.

      op hetzelfde woonadres staan ingeschreven in de basisregistratie personen of een daarmee naar aard en strekking overeenkomende registratie buiten Nederland;

    • c.

      ingevolge een notarieel samenlevingscontract een wederzijdse zorgverplichting hebben;

    • d.

      geen bloedverwanten in de rechte lijn zijn, en

    • e.

      niet met een ander aan de in de onderdelen a tot en met d genoemde voorwaarden voldoen.

  • 2

    De in de aanhef van het eerste lid bedoelde periode is:

    • a.

      voor de bepalingen die zien op de heffing van erfbelasting: zes maanden voorafgaand aan het overlijden dat aanleiding is tot de heffing van erfbelasting;

    • b.

      voor de bepalingen die zien op de heffing van schenkbelasting: twee jaar voorafgaand aan de schenking.

  • 3

    De in het eerste lid, onderdeel c, gestelde voorwaarde geldt niet voor personen die tot het tijdstip van het overlijden of de schenking gedurende een onafgebroken periode van ten minste vijf jaren staan ingeschreven op hetzelfde woonadres in de basisregistratie personen of een daarmee naar aard en strekking overeenkomende registratie buiten Nederland.

  • 4

    Artikel 5a, zevende lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen is van overeenkomstige toepassing op de personen, bedoeld in het eerste en derde lid.

  • 5

    Artikel 5a, tweede lid, vierde lid en vijfde lid, derde volzin, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen blijft buiten toepassing voor deze wet en de daarop berustende bepalingen.


Kennisdossiers

Titel Categorie
Titel Afwikkeling en vereffening nalatenschap Categorie Erfrecht
Titel Geregistreerd partnerschap Categorie Familievermogensrecht
Titel Samenwonen Categorie Familievermogensrecht
Titel Scheiding van tafel en bed Categorie Familievermogensrecht
Titel Echtscheiding Categorie Familierecht (overig)
Titel Fiscaal partnerschap Categorie Belastingrecht
Titel Kennisgroepstandpunten Successiewet Categorie Belastingrecht
Titel Zorg Categorie Diversen

Rechtspraak

Titel Instantie Datum Nummer
Geen toepassing van tariefgroep I voor de erfbelasting, nu het legaat niet voldeed aan de voorwaarden uit Besluit van 5 juli 2010 Instantie Rechtbank Noord-Holland Datum 16-06-2023 Nummer ECLI:NL:RBNHO:2023:6289
Lenen leeftijd partner voor toepassing schenkvrijstelling eigen woning niet gehonoreerd vanwege ontbreken wederzijdse zorgverplichting Instantie Hoge Raad Datum 02-12-2022 Nummer ECLI:NL:HR:2022:1810
Geen partnervrijstelling voor samenwoners met een meerrelatie zonder notarieel samenlevingscontract Instantie Gerechtshof 's-Hertogenbosch Datum 16-11-2022 Nummer ECLI:NL:GHSHE:2022:3964
Langdurig samenwonende broer en zus aangemerkt als partners voor erfbelasting Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum 12-07-2022 Nummer ECLI:NL:GHARL:2022:5910
Niet-ontvankelijk verklaring wegens termijnoverschrijding Instantie Hoge Raad Datum 16-07-2021 Nummer ECLI:NL:HR:2021:1153
Feitelijk samenwonen levert geen partnervrijstelling op voor erfbelasting Instantie Hoge Raad Datum 01-02-2019 Nummer ECLI:NL:HR:2019:155
Gehuwde mantelzorger heeft geen recht op partnervrijstelling erfbelasting Instantie Hoge Raad Datum 08-12-2017 Nummer ECLI:NL:HR:2017:3080
Niet toekennen van partnervrijstelling aan gehuwde mantelzorger is niet in strijd met eigendomsrecht Instantie Hoge Raad Datum 24-11-2017 Nummer ECLI:NL:HR:2017:2982
Onbekendheid met mantelzorgcompliment komt voor eigen rekening, geen partnervrijstelling Instantie Hoge Raad Datum 24-11-2017 Nummer ECLI:NL:HR:2017:2987
Na terugdraaien mantelzorgcompliment aan buurvrouw na overlijden krijgt moeder alsnog partnervrijstelling Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum 17-01-2017 Nummer ECLI:NL:GHARL:2017:249
Lagere AOW-uitkering door aangaan geregistreerd partnerschap met oog op besparing erfbelasting Instantie Centrale Raad van Beroep Datum 04-11-2016 Nummer ECLI:NL:CRVB:2016:4212
Zesmaandseis partnerbegrip Successiewet niet in strijd met het gelijkheidsbeginsel Instantie Rechtbank Gelderland Datum 02-07-2015 Nummer ECLI:NL:RBGEL:2015:4313
Rechtbank acht niet verlenen partnervrijstelling aan mantelzorger wegens ontbreken mantelzorgcompliment in individueel geval een onevenredige inbreuk op het recht van eigendom Instantie Rechtbank Oost-Nederland Datum 28-02-2013 Nummer ECLI:NL:RBONE:2013:BZ2247
Hof Den Haag 20-11-2012, nr BK-11/00818 Instantie Gerechtshof 's-Gravenhage Datum 20-11-2012 Nummer ECLI:NL:GHSGR:2012:BZ0891

Wetsvoorstellen

Titel Dossiernr. Status Samenvatting
Fiscale verzamelwet 2021 Dossiernr. 35437 Status In werking getreden Samenvatting -
Verslagen van de commissie voor de Verzoekschriften en de Burgerinitiatieven Dossiernr. 35364 Status - Samenvatting -
Overige fiscale maatregelen 2011 Dossiernr. 32505 Status In werking getreden Samenvatting -
Successiewet 1956 (modernisering 1-1-2010) Dossiernr. 31930 Status In werking getreden Samenvatting -

Beleidsbesluiten

Titel Instantie Datum Nummer Samenvatting
Instantie Ministerie van Financiën Datum 13-04-2022 Nummer 2022-0000001301 Samenvatting In een besluit van de Staatssecretaris van Financiën van 13 april 2022 is een goedkeuring opgenomen voor samentelling…
Instantie Ministerie van Financiën Datum 17-09-2015 Nummer 2015D34167 Samenvatting
Instantie Ministerie van Financiën Datum 15-09-2015 Nummer 34300-IX-4 Samenvatting
Instantie Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Datum 20-07-2013 Nummer 107098-DMO Samenvatting In een brief aan de Tweede Kamer gaat Staatssecretaris van Rijn van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in…
Instantie Ministerie van Financiën Datum 28-05-2013 Nummer BLKB2013/909M Samenvatting Dit besluit bevat een goedkeuring voor de toepassing van de partnerregeling voor mantelzorgers voor de erfbelasting voor de…
Instantie Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Datum 28-12-2012 Nummer 104185-100678-DMO Samenvatting
Instantie Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Datum 20-11-2012 Nummer 104462-100717-DMO Samenvatting
Instantie Ministerie van Financiën Datum 06-09-2012 Nummer DGB/2012/4484 U Samenvatting In september 2012 is antwoord gegeven op vragen die vanuit de Tweede Kamer zijn gesteld over de werking van het mantelzorgco…
Instantie Ministerie van Financiën Datum 10-05-2012 Nummer DB/2012/179 U Samenvatting
Instantie Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Datum 29-03-2012 Nummer DMO-SSO/3110260 Samenvatting
Instantie Ministerie van Financiën Datum 06-06-2011 Nummer DB/2011/138U Samenvatting
Instantie Ministerie van Financiën Datum 05-11-2010 Nummer DB/2010/181U Samenvatting
Instantie Ministerie van Financiën Datum 05-07-2010 Nummer DGB2010/872M Samenvatting Onderdeel 3 van dit besluit is gewijzigd bij besluit van 29 maart 2018 (nr 2018-45958). De wijziging houdt verband met de to…
Instantie Ministerie van Financiën Datum 05-06-2009 Nummer AFP/2009/341U Samenvatting
Instantie Ministerie van Financiën Datum 05-06-2009 Nummer AFP/2009/314U Samenvatting
Instantie Ministerie van Financiën Datum 05-06-2009 Nummer AFP/2009/341U Samenvatting
Instantie Ministerie van Financiën Datum 15-04-2009 Nummer DB/2009/181M Samenvatting

Literatuur

Titel Auteur(s) Bron
Titel Het partnerbegrip 12 jaar na de modernisering van de SW Auteur(s) N.C.G. Gubbels Bron WPNR 2022/7366
Titel Overlijden, gehuwde partner, de samenwonende derde en fiscaal partnerschap Auteur(s) A.C.M. de Vries Bron FBN 2021/56

Praktisch

Titel Bron Type Categorie
Stroomschema Partnerschap in de Successiewet Bron Via Juridica Type Schenk- en erfbelasting Categorie Stroomschema’s en visuals
Handboek Scheiden Bron Belastingdienst Type Huwelijk, alimentatie en echtscheiding Categorie Verwijzingen voor de notaris
Handboek Scheiden Bron Belastingdienst Type Echtscheiding Categorie Verwijzingen voor de particulier
Inhoudsopgave
Overzicht
Wetstructuur
Fiscaal

Tarief erf- en schenkbelasting (art. 24 SW) Erfbelasting bij partners (art. 25 SW) Schenkbelasting bij partners (art. 26 SW) Schenkbelasting afgezonderd particulier vermogen (art. 26a SW) Samenvoeging schenkingen binnen een jaar (art. 27 SW) Schenkingen aan kinderen binnen een jaar (art. 28 SW) Onzekerheid over verwantschap (art. 29 SW) Verwerping en afstand (art. 30 SW) Afstand door bezwaarde (art. 31 SW) Vrijstellingen erfbelasting (art. 32 SW) ANBI en erfbelasting (art. 32 lid 1 onder 3 SW) Omvang vrijstellingen erfbelasting (art. 32 lid 1 onder 4 SW) Verkrijging pensioenregeling en lijfrenten (art. 32 lid 1 onder 5 SW) SBBI en erfbelasting (art. 32 lid 1 onder 8 SW) Steunstichting SBBI en erfbelasting (art. 32 lid 1 onder 9 SW) Vrijstelling erfbelasting voor werknemer erflater (gevolgen testamentair loon, salaire differé en executeursloon) (art. 32 lid 1 onder 10 SW) Vrijstelling erfbelasting voor nog niet vorderbare termijnen van renten, uitkeringen, bezoldigingen en andere inkomsten (art. 32 lid 1 onder 11 SW) Pensioenimputatie (art. 32 lid 2 SW) Definitie lijfrenten (art. 32 lid 4 SW) Vrijstellingen schenkbelasting (art. 33 SW) ANBI en schenkbelasting (art. 33 onder 4 SW) Schenkvrijstelling ouder-kind (art. 33 onder 5 SW) Schenkvrijstelling overige verkrijgers (art. 33 onder 7 SW) Schenkvrijstelling voor onvermogenden (art. 33 onder 8 SW) Vrijstelling bij samenloop schenkbelasting met inkomstenbelasting of vennootschapsbelasting (art. 33 onder 9 SW) Schenking aan een rechtspersoon ter bevordering van werknemersbelangen (art. 33 onder 11 SW) Voldoen aan natuurlijke verbintenis (art. 33 onder 12 SW) SBBI en schenkbelasting (art. 33 onder 13 SW) Steunstichting SBBI en schenkbelasting (art. 33 onder 14 SW) Definitie schenking ten behoeve van eigen woning (art. 33a SW) Samenloop verhoogde schenkvrijstellingen eigen woning (art. 82a SW)

Tarief overdrachtsbelasting (art. 14 WBR) Vrijstelling algemeen (art. 15 WBR) Vrijstelling btw-belaste levering (art. 15.1.a WBR) Vrijstelling bedrijfsoverdracht binnen familiesfeer (art. 15.1.b WBR) Vrijstelling publiekrechtelijke lichamen (art. 15.1.c WBR) Vrijstelling inbreng onderneming in personenvennootschap en omzetting in NV of BV (art. 15.1.e WBR) Vrijstelling verdeling of vereffening (art. 15.1.f WBR) Vrijstelling verdeling gemeenschap samenwoners (art. 15.1.g WBR) Vrijstelling bij fusie, splitsing en interne reorganisatie (art. 15.1.h WBR) Vrijstelling aangebrachte zaken (art. 15.1.i WBR) Vrijstelling voor verkrijging bestemd voor onderwijs (art. 15.1.k WBR) Vrijstelling ruilverkaveling (art. 15.1.l WBR) Vrijstelling bureau beheer landbouwgronden (art. 15.1.m WBR) Woningbouwlichamen (art. 15.1.n WBR) Vrijstelling stedelijke herstructurering (art. 15.1.o WBR) Verkrijging van lichaam ter bevordering van stedelijke herstructurering (art. 15.1.oa WBR) Startersvrijstelling (Art. 15.1.p WBR) Monumentenvrijstelling (vervallen) (art. 15.1.p WBR) Cultuurgrondvrijstelling (art. 15.1.q WBR) Vrijstelling bij herstel in oude toestand (art. 15.1.r WBR) Vrijstelling natuurgrond (art. 15.1.s WBR) Vrijstelling verkoopregulerend beding (Art. 15.1.t WBR) Vrijstelling Staatsbosbeheer (art. 15.1.u WBR) Vrijstelling uitoefenen wilsrecht (art. 15.1.x WBR) Vrijstelling bij verkrijging (kabel)netten (art. 15.1.y WBR) Tijdelijke vrijstelling inbreng van tbs-pand in NV/BV (vervallen) (art. 15.1.z WBR) Anti-ontgaansbepaling (art. 15 lid 4 WBR) Schriftelijke verklaring en onvoorziene omstandigheden (art. 15a WBR) Tijdelijke vrijstellingen overdrachtsbelasting 2024